دلايل سقوط پزشك تيم ملي اميد و كليه اقدامات انجام شده براي يافتن وي
رييس فدراسيون كوهنوردي و صعودهاي ورزشي دلايل سقوط دكتر بهاءلو پزشك تيم ملي اميد و كليه اقدامات انجام شده براي يافتن وي را تشريح كرد.
به گزارش ايسنا، در حدود يك ماه پيش دكتر سعيد بهاء لو پزشك تيم ملي اميد كوهنوردي در مسير بازگشت از قله‌ي تيلي چوپيك هيماليا دچار سانحه شد و سقوط كرد. در پي اين حادثه، برنامه‌ي جست‌وجوي گسترده‌اي انجام شد. اما جست‌وجوگران موفق به يافتن اثري از وي نشدند و تنها كفش و لوازم پزشكي‌اش كشف شد.
محمود شعاعي رييس فدراسيون كوهنوردي و صعودهاي ورزشي در گفت‌وگوي اختصاصي با خبرنگار ورزشي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) جريان اين جست‌وجو را به طور كامل تشريح كرد.
* نفرات خوبي انتخاب شده بودند
شعاعي با اشاره به اينكه نفرات انتخاب شده براي اين صعود سخت دقيقا طبق ضوابط فدراسيون انتخاب شده بودند گفت: در ميان تيم هفت نفره ايران چهار نفر آن‌ها تجربه‌ي صعودهاي هفت هزار متري را در كارنامه داشتند كه اين نشان دهنده‌ي تركيب خوب براي صعود است.
وي ادامه داد: دكتر بهاءلو قرار بود در اعزام برودپيك (ارديبهشت ماه) همراه تيم باشد. او از سوي كميته پزشكي كوهستان به ما معرفي شده بود. در صحبتي كه با هم داشتيم عنوان كرد چون آزمون تخصصي دكترا دارد مي‌تواند زودتر از صعود بازگردد و يا زمان اعزام تغيير كند كه گفتيم نمي‌شود. در نتيجه حضور او در تيم برودپيك منتفي شد.
وي افزود: در اعزام تيم به قله‌ي «تيلي چوپيك» نيز بهاءلو براي همراهي تيم معرفي شد. او در دانشگاه تهران بيماري‌هاي ارتفاع را تدريس مي‌كرد و فردي بسيار محترم بود. به همين دليل تصميم گرفتيم در اين اعزام حضور داشته باشد. اما در همان ابتدا با او شرط كرديم كه تنها حق بالا رفتن تا "بيس كمپ" را دارد و اصلا نبايد بالاتر برود. با او شرط كرده بوديم كه به هيچ عنوان در تيم صعود به قله قرار ندارد.
رييس فدراسيون كوهنوردي ادامه داد: علي‌رغم تمام اين پيش شرط‌ها هنگامي كه درخواست وسايل او را داديم، وسايل صعود را خواسته بود كه برخي از آن‌ها را تهيه نكرديم. اما متوجه شدم خودش اين وسايل (مانند كفش‌هاي صعود) را از ايران تهيه كرده و به دنبال برده است.
** سرانجام آن روز شوم
وي يادآور شد: پس از 12 روز راهپيمايي اعضاي تيم به منطقه رسيدند و در مسير بازگشت از قله حدود ساعت 9 تا 10 شب بهاءلو سقوط مي‌كند. در آن ساعات شب كوهنوردان غير از يك چراغ كوچك روي كلاه خود چيزي براي ديد نداشتند. طبيعي بود اگر در آن ساعات شب با ما تماس هم مي‌گرفتند كاري از دست‌مان برنمي‌آمد.
شعاعي گفت: كوهنوردان مسير سختي را با استفاده از گذاشتن طناب ثابت پايين آمدند تا به مسيري تقريبا آسان‌تر رسيدند. در آنجا با توجه به اينكه طناب‌هاي ثابت‌شان تمام شده بود، بايد طناب‌هاي ثابت كار گذاشته در مسيرهاي بالاتر را جمع مي‌كردند. بنابراين برخي كوهنوردان مشغول استراحت بودند كه يك لحظه مي‌بينند بهاءلو در حال سر خوردن است. ملي پوشان نمي‌توانستند كاري كنند چون اصلا فكر نمي‌كردند در اين محل ساده فردي سقوط كند.
وي ادامه داد: مسير سقوط به نحوي بود كه بهاءلو بعد از طي مسير به سطحي مي‌رسيد كه مي‌توانست بايستد اما دكتر عكس‌العملي نشان نداد و در نتيجه به طرف سمت راست و پرتگاه متمايل شد و اين حادثه تلخ رقم خورد.
**هفتم آبان؛ آغاز جست‌وجو
رييس فدراسيون كوهنوردي گفت: روز بعد از سقوط ساعت قبل از هفت صبح بود كه "اماني" سرپرست تيم اعزامي با "افلاكي" دبير فدراسيون تماس گرفت و ماجرا را توضيح داد. قرار شد همان روز تيمي چهار نفره متشكل از دو شرپا (راهنماي محلي) و دو نفر از اعضاي تيم ملي در ارتفاع 6400 متري كه اتفاق رخ داده بود شروع به جست‌وجو كنند. در شب حادثه بهمن سنگيني منطقه را پوشاند.
وي افزود: در اين جست‌وجو شرپاها گفتند: «از اين شيب يخي نمي‌شود پايين رفت و جست‌وجو كرد. اين شيب يخي با حدود 70 درجه شيب 600 متر طول دارد. در اين دره سنگ‌هايي از يخ بيرون زده بود كه اگر فردي سقوط كند نمي‌توان اميدي به زنده ماندنش داشت».
شعاعي يادآور شد: با توجه به اين شرايط و گفته‌هاي شرپاها و شرايط روحي و رواني نه چندان مناسب ملي پوشان از آن‌ها خواستيم به بيس كمپ بازگردند.
وي افزود: ملي پوشان در مسير بازگشت به كمپ يك در ارتفاع 5800 متري تمام بررسي‌هاي لازم براي يافتن اثري از بهاءلو را انجام داده بودند.
**هشتم آبان روز دوم جست‌وجو: حضور رييس براي نظارت
رييس فدراسيون كوهنوردي با اشاره به اينكه در اين روز با رييس سازمان تربيت بدني و "هاشمي" معاون وي جلسه‌اي را برگزار و موارد را توضيح دادم، گفت: در اين جلسه مسوولان سازمان دستور دادند كه من به نپال بروم و بر تمام مسايل مربوط به جست‌وجو نظارت كنم. در اين جلسه مسوولان سازمان تربيت بدني تاكيد كردند كه از هيچ تلاشي براي يافتن بهاءلو دريغ نكنيم. در اين جلسه به علي‌آبادي گفتم كه چگونه اين مطالب را به اطلاع خانواده و بستگان دكتر برسانيم. قرار شد به طور مستقيم به آن‌ها بگويم. خانواده دكتر در اصفهان بودند. پس از بررسي، ديديم اگر بخواهيم به اصفهان برويم و اين موضوع را مطرح كنيم زمان را از دست مي‌دهيم، به همين منظور رييس هيات شهركرد (بهمني) به اصفهان رفت تا اين مساله را از قول فدراسيون به اطلاع خانواده‌اش برساند.
وي افزود: بلافاصله پس از جلسه با مسوولان سازمان تربيت بدني دو ستاد براي يافتن دكتر بهاءلو تشكيل شد. يكي در فدراسيون و ديگري در سازمان تربيت بدني. ستادي كه در فدراسيون تشكيل شد تصميم گرفت من به همراه زارعي كارشناس خبره‌ي فدراسيون و كسي كه صعود به چهار قله‌ي بالاي 8 هزار متر را در كارنامه دارد به نپال برويم. در نتيجه در فاصله‌ي كمتر از 20 ساعت به فرودگاه رفتيم. البته در مدتي كه در ايران بوديم كارهاي گرفتن بالگرد براي جست‌وجو را هماهنگ كرديم و قرار شد به محض ورود به نپال بالگردي براي جست‌وجو در اختيار داشته باشيم.
شعاعي گفت: در كشور نپال ارتباط حرف اول را مي‌زند. اگر وزارت امور خارجه، سازمان تربيت بدني و هر ارگان ديگري بخواهند براي جست‌وجو وارد عمل شوند آنقدر دچار كاغذ بازي اداري مي‌شوند كه زمان از دست مي‌رود. اين در حالي است كه در آن زمان، ثانيه‌ها براي ما اهميت داشتند.
**نهم آبان روز سوم جست‌وجو؛ انتشار اين خبر در رسانه‌هاي گروهي
رييس فدراسيون كوهنوردي اظهار كرد: اين خبر بد بعد از مصلحت‌انديشي‌هاي فراوان به رسانه‌هاي گروهي اعلام شد. همان روز من و زارعي به نپال رسيديم و در تماسي كه با رييس شركت «تام سركو» كه حامي تيم‌هاي ايراني در نپال است داشتيم دوباره خواهان يك فروند بالگرد شديم. مدير شركت گفت: "ساعت 11 صبح فردا (دهم آبان) به ديدن ما مي‌آيد، ما گفتيم ساعت 7 صبح منتظرش هستيم و او قانع شد."
دهم آبان روز چهارم جست‌وجو؛ رسيدن به منطقه
وي افزود: به محض ورود به روستاي «هون ده» نزديك‌ترين محل به كمپ اصلي دوباره خواستار يك بالگرد براي جست‌وجو شديم. در اين جلسه مدير شركت تام سركو گفت: «به دليل تغيير حكومت در نپال و حضور بان كي مون» دبيركل سازمان ملل متحد تمام پروازها به صورت آماده باش هستند. اما با اين حال اگر شما هزينه‌ي پرواز را به صورت نقدي بدهيد تلاش مي‌كنيم پيدا كنيم».
وي ادامه داد: در همين روز رشيد بهاءلو برادر دكتر بهاءلو به همراه بالگرد به روستاي «هون ده» رفت. در آنجا بالگرد سوختگيري كرد و پس از آن رضا زارعي براي بررسي‌هاي بيشتر گشت‌زني هوايي را آغاز كرد. رشيد بهاءلو در همان روستا باقي ماند. در برگشت مجددا اماني سرپرست تيم و زارعي براي جست‌وجو بالا رفتند.
**يازدهم آبان روز پنجم جست‌وجو
رييس فدراسيون كوهنوردي گفت: شرپاهاي همراه تيم ايران به دليل صعود به قله فرسوده شده بودند، بنابراين طبق هماهنگي انجام شده از همان روز بعد از سقوط چندين شرپا كه براي همراهي تيم‌هاي اسپانيا و فرانسه در منطقه بودند به كمك تيم ايران آمدند و مناطق را بررسي مي‌كردند.
**دوازده آبان روز ششم جست‌وجو: ورود بستگان دكتر به نپال ادامه دارد
وي ادامه داد: در اين روز دو نفر ديگر از بستگان دكتر بهاءلو با هماهنگي فدراسيون وارد كاتماندو نپال شدند در حالي كه تلاش‌هاي ما همچنان ادامه داشت. در همين حال با مسوولان شركت نپالي صحبت كرديم تا اين شركت كه از شركت‌هاي قديمي است و شرپاهاي خوبي در اختيار دارد، چند شرپا ديگر را براي جست‌وجو در اختيار ما قرار دهد.
شعاعي گفت: در تماسي كه گويا عموي خانم بهاءلو از لندن انجام داده بود مسوولان شركت (HRAN - انجمن جست‌وجوي هيماليا نپال) به ديدار ما آمدند و گزارشاتي از سال تاسيس و اعضاي هيات رييسه آن ارايه كردند. اين جلسه با حضور برادر، عمو و يكي از دوستان بهاءلو، شهبازي كه همراه تيم بانوان از قله بازگشته بود، من، زارعي و اماني برگزار شد.
شعاعي اظهار كرد: در اين جلسه مسوولان اين شركت شرايط را گفتند و عنوان كردند كه ابتدا تمام مبلغ قرارداد را مي‌گيرند و بعد جست‌وجو را آغاز مي‌كنند. با توجه به اينكه ما آن‌ها را نمي‌شناختيم براي شناخت از ميزان توانايي آن‌ها گفتيم براي فرداي آن روز يك بالگرد مي‌خواهيم، همان طور كه پيش‌بيني مي‌كرديم آن‌ها گفتند با توجه به حضور «بان كي‌مون» در نپال و آماده باش بودن تمام پروازها در اختيار گذاشتن بالگرد خيلي سخت است.
وي ادامه داد: فرداي آن روز پيش‌نويس قرارداد را آوردند و قرار شد يك بالگرد هماهنگ شود؛ اما آن شركت كه خانواده دكتر بهاءلو هماهنگ كرده بودند اصلا نتوانستند هلي‌كوپتر بياورند.
**سيزده آبان روز هفتم؛ جست‌وجوها ادامه دارد
در اين روز شرپاها همچنان مشغول جست‌وجو بودند اما هيچ اثري از دكتر به دست نيامد.
**چهارده آبان؛ روز هشتم جست‌وجو
وي ادامه داد: در اين روز يك بالگرد B3 ديگر براي جست‌وجوي هوايي هماهنگ شد. در اين پرواز من به اصرار عموي دكتر بهاءلو را براي بازديد منطقه بردم. هرچند كه خود او معتقد بود لازم نيست برود. اما مي‌خواستيم در اين پرواز حضور داشته باشد و منطقه‌ي سقوط را از نزديك ببيند.
رييس فدراسيون كوهنوردي گفت: پس از آن ما پايين آمديم و شرپا و اماني سرپرست تيم ملي دوباره براي بازديد هوايي بالا رفتند. بلافاصله پس از بازگشت با شرپا مصاحبه‌اي انجام داديم كه گفت: «به عقيده‌ي من جست‌وجوي هوايي نتيجه نمي‌دهد و بايد جست‌وجوي زميني را آغاز كنيد. زيرا در جست‌وجوي هوايي نمي‌شود سرعت بالگرد را پايين آورد چون احتمال سقوطش وجود دارد. همچنين نمي‌شود زياد به ديواره‌ها نزديك شد چون احتمال سقوط بهمن و سقوط بالگرد وجود دارد.»
**پانزده آبان روز نهم جست‌وجو؛ سرانجام رزرو بالگرد MI 17
شعاعي افزود: در اين روز يك هلي كوپتر پيشرفته براي جست‌وجوي دقيق‌تر هماهنگ شد. اين هلي‌كوپتر تنها در اختيار ارتش نپال بود اما متاسفانه به دليل بدي آب و هوا پروازي انجام نشد.
وي ادامه داد: اين گروه براي رسيدن به محل سقوط بايد با هلي‌كوپتر بالا مي‌رفتند. خلبان همه را در كنار درياچه‌ي "هون ده" پياده كرد. بقيه زمان روز (دو ساعت از غروب آفتاب گذشته بود) اعضا پياده رفتند تا به محل كمپ اصلي برسند.
**هفده آبان روز يازدهم جست‌وجو؛ يافتن كوله پشتي و لوازم پزشكي دكتر
رييس فدراسيون كوهنوردي با اشاره به سفر "اعلايي" نفر دوم سفارت ايران در هند به نپال گفت: همان روز اعلايي گفت كه خانم دكتر بهاءلو به نپال مي‌آيد، بنابراين يك هلي كوپتر B3 براي بازديد وي از منطقه آماده كنيد و ما هم اين كار را انجام داديم.
شعاعي افزود: بعدازظهر همين روز و 100 متر پايين‌تر از نقطه‌ي سقوط دكتر بهاءلو شرپاها كوله‌پشتي و لوازم پزشكي او را يافتند. وسايل داخل كيف پزشكي‌اش كاملا خرد شده بود. اما نكته‌ي جالب اينكه روي كوله پشتي و لوازم پزشكي‌اش نشان پارگي يا تكه تكه شدن نبود و مشخص بود كه در همان ابتداي سقوط از دكتر جدا شده‌اند.
**هجده آبان روز دوازدهم جست‌وجو؛
وي افزود: در اين روز و به محض ورود "مريم معين" همسر دكتر بهاءلو به منطقه، با او براي بازديد منطقه گشتي هوايي زديم. من و همسر بهاءلو سوار هلي‌كوپتر شديم اما به خاطر اين كه هلي كوپتر ما در ارتفاع 6 هزار متري تنها يك نفر را مي‌تواند حمل كند مرا در كنار درياچه و در ارتفاع 4800 متري پياده كرد و همسر دكتر را به طرف ديگر درياچه برد.
شعاعي گفت: در آن طرف درياچه اماني سرپرست تيم كوله پشتي و لوازم دكتر بهاءلو را به همسرش تحويل داد. پس از تحويل وسايل، همسرش گفت: «يافتن اين وسايل باعث نمي‌شود نااميد شويم. ما اميدواريم كه خودش را زنده پيدا كنيم».
نوزده آبان روز سيزدهم جست‌وجو؛ يافتن كفش بهاءلو
رييس فدراسيون كوهنوردي گفت: در اين روز تيمي از شرپاها كه به كمپ يك رفته بودند در ارتفاع 5800 متري داخل فلات زيرپرتگاه كفش دكتر را ديده و پس از تلاش زياد كفش را به كمپ اصلي منتقل كردند.
بيستم آبان روز چهاردهم جست‌وجو؛ روز تصميم بزرگ شرپاها
وي ادامه داد: در اين روز تيمي از شرپاها كه به كمپ دو و ارتفاع 6600 متري رفته بودند به همان تشخيص خلبانان و شزپاهاي هفته‌ي اول جست‌وجو مي‌رسند و مي‌گويند كه به هيچ عنوان براي جست‌وجو نمي‌شود پايين رفت و همچنين هيچ كسي در صورت سقوط در اين مكان زنده نمي‌ماند.
شعاعي گفت: در عصر همين روز طي مكاتبه‌اي كه سازمان تربيت بدني با سازمان تنظيم مقررات راديويي داشت قرار شد يك كارشناس راديويي براي يافتن اثري از بيسيم دكتر بهاءلو به كاتماندو بيايد.
رييس فدراسيون كوهنوردي با اشاره به اينكه اعزام كارشناس راديويي براي جست‌وجو به خاطر فشارها بود، گفت: همراه با دكتر بهاءلو يك بيسيم با منبع تغذيه چند باتري قلمي كوچك بود. ما مطمئن بوديم كه قطعا در اين مدت باتري‌ها تمام شده است اما به خاطر فشارها روي خودمان اين اقدام را انجام داديم.
بيست و يكم آبان روز پانزدهم جست‌وجو؛ بي‌نتيجه ماندن جست‌وجوي راديويي
وي افزود: در اين روز براي چهارمين بار يك هلي‌كوپتر B3 براي كاكاوند (كارشناس راديويي) گرفته شد تا منطقه را جست‌وجو كند. در حال جست‌وجو آنتن دستگاه راديويي كاكاوند به خاطر شدت باد به بيرون پرت و ناپديد شد.
بيست و دوم آبان روز شانزدهم جست‌وجو؛ پايان كار شرپاها براي جست‌وجو
شعاعي گفت: در اين روز شرپاها كه براي جست‌وجو رفته بودند دچار بهمن مي‌شوند و دو نفر از آن‌ها با فرار به موقع از مرگ مي‌گريزند. پس از اين حادثه شرپاها اعلام كردند كه با اين شرايط، امكان ادامه‌ي جست‌وجو وجود ندارد.
بيست و سوم آبان روز هفدهم جست‌وجو؛ جلسه‌ي پاياني با شرپاها
وي ادامه داد: به محض ورود هلي‌كوپتر MI 17 از بيس كمپ «پتلي چوبيك» همه‌ي شرپاها قصد داشتند به كاتماندو بازگردند. تصميم گرفتيم قبل از بازگشت با آن‌ها صحبت كنيم. به همين منظور بدون هماهنگي قبلي به همراه همسر و بستگان دكتر بهاءلو با شرپاها صحبت كرديم. با هم به دفتر (HRAN) رفتيم و تمام سوال‌هاي مد نظر پرسيده شد. سوال اصلي كه پرسيده شد اين بود كه با اين شرايط هم‌اكنون چه كار مي‌شود كرد؟
شرپا «نيما» سرگروه تيم جست‌وجو گفت: «فلات زير پرتگاه پر از شكاف‌هاي وحشتناك است و اگر كاميوني هم در آن بيفتد ناپديد خواهد شد.»
شعاي ادامه داد: در اين جلسه همسر دكتر بهاءلو اعلام كرد كه حاضر به پرداخت پول بيشتري براي جست‌وجوي منطقه است اما مدير شركت نپالي گفت: «لازم نيست اين قدر هزينه كنيد. شما مي‌توانيد تا بهار منتظر بمانيد تا برف‌ها آب شوند. در آن زمان احتمال آن وجود دارد كه آن زمان كوهنوردان در حال صعود او را ببينند. در آن زمان اگر چيزي ببينند بدون گرفتن پول به شما مي‌گويند و مي‌توانيد با گرفتن دو باربر او را به پايين منتقل كنيد.»
**و سرانجام جست‌وجو پايان يافت
رييس فدراسيون كوهنوردي با تاكيد بر اينكه هيچ تعللي در جريان جست‌وجوها از سوي فدراسيون نشده است، خاطرنشان كرد: اين بي‌سابقه‌ترين عمليات جست‌وجو در تاريخ كوهنوردي كشور است كه براي يافتن يك نفر انجام شده است.
وي ادامه داد: اين جست‌وجو با حمايت مالي سازمان تربيت بدني و ارتباطات فدراسيون كوهنوردي انجام شد. اگر هر نهاد ديگري هم وارد اين مساله مي‌شد نمي‌توانست اين هماهنگي‌ها را انجام دهد.
شعاعي گفت: پنجم آذر جلسه‌اي با حضور تمامي اعضاي تيم اعزامي، اعضاي كميسيون رسيدگي به سوانح كوهنوردي، پيشكسوتان و خانواده‌ي دكتر بهاءلو در دفتر امور مشترك فدراسيون‌ها برگزار مي‌شود و همه چيز به صورت شفاف بيان خواهد شد.
وي ادامه داد: از سعه‌ي صدر مريم معين همسر دكتر بهاءلو بسيار تشكر مي‌كنم. چون خودش كوهنورد بوده و شرايط آن لحظات سخت را به خوبي درك كرد.
در ادامه اين گفت‌وگو اقبال افلاكي دبير فدراسيون كوهنوردي در مورد ادعاي خانواده دكتر بهاءلو در مورد فيلمبرداري با دوربين هندي كم گفت: اين فيلمبرداري براي آن انجام شد تا موقعيت فلات را ببينيم. پس از بازگشت، فيلم بازبيني شد تا اگر چيزي از ديد مخفي مانده ببينيم و بازگرديم. هدف از آن فيلمبرداري شناسايي منطقه بود.
وي افزود: تمام تجربيات و توانايي‌هاي فدراسيون در اين جست‌وجو به فعل درآمد. از نظر فدراسيون نتيجه اين جست‌وجو مثبت بود چرا كه كفش و كوله پشتي او پيدا شد.
در بخش ديگري از اين مصاحبه، رضا زارعي كارشناس خبره فدراسيون كوهنوردي گفت: در يازده آبان در مجموع يازده بار عرض دره با حضور من جست‌وجو شد. در اين پروازها اگر دكتر روي ديواره سقوط كرده بود با توجه به رنگ پيراهن و كوله پشتي‌اش مي‌توانستيم او را ببينيم.
وي در مورد عدم استفاده از دوربين حرارت منبع يادآور شد: زماني از اين دوربين استفاده مي‌شود كه در بدن حرارت وجود داشته باشد اما در آن آب و هوا هر كسي تنها مي‌تواند 3 ساعت حرارت داشته باشد.
