نکته آغازین:

از زمانی که برنامه ای به ذهن یک فرد می رسد و یا اجرای برنامه به عهده یک شخص گذاشته می شود، مسؤلیت سرپرستی او نیز آغاز می شود و بدنبال آن شروع به برنامه ریزی و طراحی اجرائی آن نماید.

وظایف سرپرست به سه قسمت تقسیم می شود:

وظایف قبل از اجرای برنامه

وظایف حین اجرای برنامه

وظایف بعد از اجرای برنامه

وظایف سرپرست قبل از اجرای برنامه

قبل از طراحی برنامه باید هدف از اجرای آن مشخص گردد و طبق آن برنامه ریزی گردد.

هدف از اینکار، سازماندهی و انجام پیش بینی های لازم جهت اجرای موفقیت آمیز و لذت بخش یک برنامه کوهپیمایی و اجتناب از خطرات بالقوه کوهستان می باشد.

می توان 3 عامل اصلی را برای طراحی و برنامه ریزی در نظر گرفت:

1.      طبقه بندی افراد

2.      طبقه بندی برنامه

3.      هزینه برنامه

 

 

1.طبقه بندی افراد:

تمام افرادی که خواهان شرکت در برنامه هستند را می توان طبقه بندی نمود. پس از طبقه بندی و با توجه به توانایی هایشان می توان صعود دیواره ای بلند را انتخاب کرده و یا راه پیمایی در دشتی سرسبز و یا صعود قله ای را پیشنهاد نمود.

یک سرپرست می تواند برنامه را طبق خصوصیات افراد شرکت کننده تعیین و طراحی کند و یا بعد از نعیین برنامه، نفرات خود را برای برنامه طبق طبقه بندی آنها مشخص سازد.

واقع گرایی در طراحی و اجرای برنامه های کوهنوردی اصلی انکار ناپذیر است. نباید تحت تأثیر احساسات به منظور تأمین نظر دوستان، تسلیم خواسته های غیر منطقی شده و تصمیم گیری نمود. برخی گذشت ها یا بلند پروازی های غیر معقول می توانند خطر آفرین باشند. توجه کافی به قابلیتهای افراد علاوه بر تضمین سلامتی و موفقیت تیم، تجربه ای خوشایند و الگویی صحیح از یک صعود برنامه ریزی شده در ذهن تک تک شرکت کنندگان به یادگار باقی خواهد گذارد.

می توان افراد را برحسب موارد زیر طبقه بندی نمود:

الف- تجربه

ب- توان(روحی و جسمی)

ج) مسئولیت پذیری

الف) تجربه:

استمرار در کوهنوردی می تواند باعث افزایش تجربه گردد. بدیهی است هوش، دقت نظر، مطالعه و تبادل نظر با دیگر کوهنوردان و افراد با تجربه می تواند این وند را سرعت بخشد.

نباید فراموش کرد که همیشه میزان تجربه هرکوهنورد با سن و سالهای فعالیتش رابطه ندارد بلکه کمیت و کیفیت برنامه های موفق اجرا شده توسط وی و هم چنین عملکردش در برنامه های گذشته و حال بهترین شاخص تجربه اوست.

تعداد افراد گروه بنا به شرایط و توانایی های سرپرست تعیین می گردد که بهتر است از 3نفر کمتر نباشد و حداکثر از 10نفر تجاوز نکند.

ب) توان:

توان را به دو قسمت تقسیم می کنیم: توان روحی- توان جسمی

منظور از توان روحی، آمادگی ذهنی مطلوب جهت تحمل فشارهای روانی ناشی از محدودیت های صعود است.

آمادگی روحی و جسمی مکمل یکدیگرند و در اکثر مواقع ضعف در یکی باعث افت دیگری نیز خواهد شد.

ج) مسئولیت پذیری:

لازمه ی شرکت در گروه های کوهنوردی، قبول مسئولیت در حد توان و داشتن دیدگاه های جمع گرایانه می باشد. افراد باید از برخی خواسته ها و تمایلات خود بخاطر دیگران چشم پوشی نماید و بجای تلاش برای موفقیت شخصی به دنبال کسب پیروزی گروهی باشند. معمولاً سرپرست یک گروه کوهنوردی، پر مسئولیت ترین فرد گروه است.

در آخر طبقه بندی افراد سرپرست تیم می تواند نفرات خود را برای برنامه مشخص سازد. اعم از اینکه برنامه از چه نوع درجه سختی و فنی برخوردار است می تواند نفرات خود را بر حسب تجربه و توانایی ها و مسئولیت پذیری انتخاب کند. تعیین صحیح نفرات تیم نقش مهمی در اجرای موفق برنامه ایفا می کند.

در صورت لزوم یک سر پرست می تواند برنامه های تمرینی برای برنامه اصلی خود در نظر بگیرد، و با اجرای برنامه هایی، شرایطی مشابه برنامه اصلی بوجود آورد تا در عین اینکه آمادگی افراد را اعم از تجربه، توانایی جسمی و روحی و مسئولیت پذیری و... بالا می برد، شناخت تقریباً کافی از نفرات شرکت کننده برای انتخاب و هم چنین برخورد متناسب با آنها در برنامه اصلی بدست می آورد. این تمرینات می توانند هم در داخل شهر باشند و هم در کوهستان. بدیهی ست دشواری تمرینات به مرور از ساده به مشکل است. موفقیت در برنامه های تمرینی باعث می شود گروه پیروزی را الگو قرار دهند. افزایش تجربه باعث افزایش توان روحی می گردد.